Jak nie odziedziczyć długów?

Spadek zwykle kojarzy się odziedziczeniem wielkiej fortuny po jakimś nieznanym wujku z Ameryki, ale niestety w wielu wypadkach spadek wiąże się ze sporymi kłopotami, w postaci odziedziczonych długów. Wtedy zamiast milionów do wydania możesz być poproszony o spłacanie milionów za zmarłego członka swojej rodziny, zarówno przez banki jak i inne instytucje.

Kto w takim razie jest narażony na taką sytuację, kto dziedziczy bez testamentu?

W chwili obecnej, na gruncie nowych przepisów, problem ten praktycznie nie istnieje. Dzieje się tak, gdyż nawet w przypadku braku jakiejkolwiek reakcji spadkobiercy po śmierci spadkodawcy, spadek dziedziczy się jedynie z tak zwanym dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że dziedziczymy tylko aktywa. Długi pozostają wyłączone z tego co nam się należy.

Przed nowelizacją przepisów każdorazowo długi były dziedziczone w sposób prosty. Jeśli w określonym czasie spadkobierca nie złożył odpowiedniego oświadczenia, to całym swoim majątkiem odpowiadał za długi zmarłego krewnego. Dochodziło do mało racjonalnych sytuacji, w których ktoś nagle dowiedział się, że ciotka, czy stryj, z którym nie utrzymywano kontaktu przez kilkadziesiąt lat, umarł i zostawił kolosalne długi. Niejednokrotnie informacja o tym docierała do spadkobiercy po tym, kiedy upłynął czas na składanie oświadczenia. Zatem nie było trudnym, by zupełnie nieświadomie stać się odbiorcą kłopotliwego spadku.

Czy można przyjąć część spadku, np. mieszkanie tak, ale kredytu już nie?

Można przyjąć część spadku – jedynie w zakresie aktywów. Niestety jednak jeżeli długów spadkodawcy nie da się zaspokoić w inny sposób, spłata zobowiązań nastąpi np. poprzez sprzedaż takiej dziedziczonej nieruchomości. Dopiero po sprzedaży, spadkobierca może otrzymać to co z takich środków pozostało – o ile pozostało.

Jest to tzw. przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Po przyjęciu, dokonuje się spisu, następnie zaspokaja wierzycieli a to co zostanie przypada spadkobiercy.

Jak nie odziedziczyć długów?

Wszystko czego należy dokonać to przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Nie ma w takim przypadku żadnego ryzyka. Na szczęście ustawodawca wyszedł naprzeciw nieświadomym spadkobiercom.

Kiedy mamy pewność, że spadkodawca nie miał żadnych nieruchomości ani wartościowych ruchomości a jedynie długi, czy możemy nie przyjąć tego dobrodziejstwa?

Jak to zrobić?

W takim przypadku należy spadek odrzucić. Taka czynności powinna zostać dokonana w terminie 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy.  Osoba powołana do spadku z mocy ustawy, która go odrzuci, traktowana jest tak jakby nie dożyła otwarcia masy spadkowej. Należy też wtedy pamiętać, że po takiej osobie dziedziczą jej spadkobiercy, więc i oni spadek powinni odrzucić.

Proszę mieć też na uwadze, że cały czas mówimy o dziedziczeniu bez testamentu.

Od dnia śmierci bliskiego, spadkobiercy mają pół roku na zastanowienie się nad tym, co dalej robić. Jest to maksymalny czas, w jakim musimy udać się do notariusza i złożyć oświadczenie. Na tej podstawie mamy do wyboru kilka opcji. Możemy przyjąć spadek wprost (z całym majątkiem i całymi długami), z dobrodziejstwem inwentarza (długi przyjmujemy do kwoty odpowiadającej wartości pozostawionego majątku) lub odrzucamy spadek i jesteśmy pomijani w linii dziedziczenia,  przez co spadek przechodzi dalej. Bardzo ważny jest ten półroczny okres ochronny. Żaden z wierzycieli zmarłego nie ma prawa wymagać od nas żadnej spłaty. Jest to okres, w którym mamy się zastanowić, co dalej będziemy robić.

Przyjmijmy, że ja nie przyjmę spadku, ale mam dzieci, czy one także mogę odziedziczyć zadłużenie po dziadkach?

Tak,  więc gdy odrzucamy spadek musimy zadbać o to, aby nasi spadkobiercy zrobili to samo.

Czy dziedziczy się każdy rodzaj zadłużenia – kredyty, pożyczki, mandaty, Zobowiązania wobec ZUS, US, alimenty?

Dług alimentacyjny nigdy nie jest dziedziczony, pozostałe zadłużenia tak.